Od leczenia duszności, do wietnamskiego ćpanka

Całkiem niedawno o tym narkotyku zrobiło się dość głośno, gdy podczas wywiadu on-line z Madonną, mocno nabotoksowana artystka, bez specjalnego krycia się, podsunęła sobie pod nos buteleczkę z poppersem i uraczyła się głębokim "sztachem", czego efektem był wyraźny rumieniec na jej policzkach i ewidentnie poprawiony humor. I chociaż można by uznać takie zachowanie za mało rozsądne, szczególnie biorąc pod uwagę, że program ten na pewno oglądali też młodsi internauci, to ostatecznie artystka nie zrobiła niczego sprzecznego z prawem. Popers jest legalny zarówno w USA, jak i w Polsce. Czy oznacza to, że jest to używka bezpieczna? O tym powiemy sobie zaraz. Najpierw jednak trochę historii...



W 1844 roku francuski chemik Antoine Jérôme Balard zsyntetyzował w swoim laboratorium azotyn amylu. Początkowo związek ten nie znalazł zastosowania w żadnej z dziedzin medycyny. Dopiero 23 lata później młodziutki lekarz ze Szkocji, zainspirowany naukowymi pracami dwóch innych uczonych, postanowił klinicznie przetestować działanie tej substancji na pacjentach z tzw. dusznicą bolesną. Tak nazywa się jeden z upierdliwszych objawów choroby niedokrwiennej serca. Osoba taka ma ataki uciążliwej zadyszki połączonej z (często bardzo silnym) bólem w okolicy mostka. Brunton słusznie uznał, że działanie rozkurczowe azotynu amylu może mieć łagodzący wpływ na tę dolegliwość. Zgodnie z przypuszczeniami lekarza, dzięki otwieraniu się tętnic wieńcowych, duszności u pacjentów szybko mijały. Leki na bazie tego związku zaczęto więc stosować w doraźnym radzeniu sobie z efektami wspomnianej choroby.